Βαυαρία: Ειδική προσέγγιση για το κλείσιμο και ωράριο των καταστημάτων

Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, η κυβέρνηση του κρατιδίου της Βαυαρίας θέλει να αντιμετωπίσει το ακανθώδες ζήτημα του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων…

Η βαυαρική ειδική προσέγγιση για το κλείσιμο των καταστημάτων πρόκειται να παραμείνει – σχεδιάζεται μια μικρή μεταρρύθμιση. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει το ενδεχόμενο συγκρούσεων.

Το να πάρει κανείς λίγο ρύζι ή γάλα από το σούπερ μάρκετ λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, το να ψωνίσει σε ένα εμπορικό κέντρο μέχρι τις 10 το βράδυ – σε πολλά ομόσπονδα κρατίδια αυτό είναι εφικτό εδώ και περισσότερα από 15 χρόνια ή τουλάχιστον τα καταστήματα επιτρέπεται να ανοίξουν αν θέλουν.

Μόνο στη Βαυαρία και το Σάαρλαντ όλα τα καταστήματα πρέπει να κλείνουν στις 8 μ.μ. Στη Ρηνανία-Παλατινάτο και τη Σαξονία, επιτρέπεται μέχρι τις 10 μ.μ., και σε όχι λιγότερα από δώδεκα ομόσπονδα κρατίδια μπορούν να ανοίγουν όλο το εικοσιτετράωρο τις καθημερινές.

Από τη μεταρρύθμιση του φεντεραλισμού του 2006, τα ομόσπονδα κρατίδια έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν τα δικά τους ωράρια λειτουργίας των καταστημάτων. Σταδιακά, όλα τα ομόσπονδα κρατίδια έχουν ψηφίσει τους δικούς τους νόμους – εκτός από το κρατίδιο της Βαυαρίας.

Είναι το μόνο ομόσπονδο κρατίδιο στο οποίο εξακολουθεί να ισχύει ο ομοσπονδιακός νόμος για το κλείσιμο των καταστημάτων από το 1956.

Με την πάροδο των ετών έγιναν διάφορες προσπάθειες απελευθέρωσης του νόμου στη Βαυαρία. Όλες απέτυχαν – σε ορισμένες περιπτώσεις θεαματικά.

Τώρα, μετά από σχεδόν 18 χρόνια, η υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων Ulrike Scharf θέλει να εισαγάγει έναν βαυαρικό νόμο για το κλείσιμο των καταστημάτων σε αυτή τη νομοθετική περίοδο. Η πολιτικός του CSU υπόσχεται να εκσυγχρονίσει τους κανονισμούς και να μειώσει τη γραφειοκρατία.

Τι σχεδιάζει η βαυαρική κυβέρνηση;

Ο πρωθυπουργός Markus Söder είχε ήδη υποσχεθεί “ευκολότερο κλείσιμο των καταστημάτων” στην κυβερνητική του δήλωση στις αρχές Δεκεμβρίου. Στη συμφωνία συνασπισμού, το CSU και οι Ελεύθεροι Ψηφοφόροι συμφώνησαν: “Θέλουμε να επιτρέψουμε περισσότερες μεγάλες νύχτες αγορών και τη συνεχή λειτουργία των μικρών ψηφιακών σούπερ μάρκετ ως νέα μορφή τοπικού εφοδιασμού”.

Ωστόσο, δεν θα υπάρξει γενική επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, όπως στα περισσότερα άλλα ομόσπονδα κρατίδια. “Οι βασικοί πυλώνες του νόμου για το κλείσιμο των καταστημάτων θα παραμείνουν σε ισχύ και στο νέο νόμο”, δήλωσε η υπουργός Scharf στο BR και διευκρίνισε: “Το άνοιγμα τις Κυριακές και τις αργίες θα παραμείνει ανεπηρέαστο. Το ωράριο λειτουργίας από Δευτέρα έως Σάββατο από τις 6 π.μ. έως τις 8 μ.μ. είναι δυνατό”. Η “ισορροπία των διαφορετικών συμφερόντων” θα πρέπει να διατηρηθεί.

Σύμφωνα με την υπουργό, ένας από τους στόχους του νέου νόμου είναι η σαφής ρύθμιση της λειτουργίας των μικρών ψηφιακών σούπερ μάρκετ.

Πρόκειται για καταστήματα μέγιστης επιφάνειας 100 τετραγωνικών μέτρων στα οποία οι πελάτες σαρώνουν οι ίδιοι τα προϊόντα τους. Ως αποτέλεσμα, αυτά τα μικρο-σούπερ μάρκετ μπορούν ήδη να είναι ανοιχτά 24 ώρες το 24ωρο από Δευτέρα έως Σάββατο – ακόμη και τις Κυριακές με ειδική άδεια.

Η Scharf θέλει περισσότερες νύχτες για ψώνια

Υπάρχουν επίσης σχέδια για τη χαλάρωση των περιορισμών στις μεγάλες βραδιές αγορών. Μέχρι τώρα, κάθε τοπική αρχή είχε τη δυνατότητα να παρατείνει το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων μία φορά το χρόνο κατ’ εξαίρεση σε σχέση με μια πολιτιστική εκδήλωση – όπου “δεν πρέπει να επικεντρώνεται η καθαρή ιδέα των αγορών”.

Οι τοπικές αρχές πρέπει να υποβάλουν αίτηση για την εξαίρεση αυτή και χρειάζονται έναν βάσιμο λόγο, όπως το φεστιβάλ ίδρυσης της πόλης. Επιπλέον, το άνοιγμα πρέπει να περιορίζεται στην “κεντρική περιοχή του δήμου”.

Η υπουργός θέλει να επιτρέψει περισσότερες νύχτες αγορών στο νέο νόμο – για παράδειγμα, συζητείται η δυνατότητα για συνολικά τέσσερις νύχτες το χρόνο.

Σύμφωνα με την “Augsburger Allgemeine”, οι δήμοι θα πρέπει να μπορούν να αποφασίζουν μόνοι τους και να μην χρειάζεται πλέον να υποβάλλουν αίτηση στην περιφερειακή κυβέρνηση.

Δεν θα πρέπει πλέον να απαιτείται μια συγκεκριμένη περίσταση, ενώ δεν θα πρέπει να ισχύει ο περιορισμός στο κέντρο της πόλης ή της κωμόπολης.

Ο εμπορικός σύλλογος ελπίζει σε πρόσθετες νύχτες αγορών

Ο Βαυαρικός Σύνδεσμος Λιανικού Εμπορίου θα καλωσόριζε μια τέτοια χαλάρωση. “Αυτό είναι περισσότερο από ό,τι έχουμε τώρα”, δήλωσε ο εκπρόσωπος του συνδέσμου Bernd Ohlmann στη BR.

Ο ισχύων κανονισμός απαγορεύει σε έναν έμπορο λιανικής πώλησης να ανοίξει για περισσότερο χρόνο το βράδυ για να γιορτάσει, για παράδειγμα, μια επιχειρηματική επέτειο ή να διοργανώσει μια επίδειξη μόδας στο κατάστημά του μετά τις 8 μ.μ. μετά από ανακαίνιση. “Θα θέλαμε να δούμε λίγη περισσότερη ευελιξία εδώ”. Ο Ohlmann επικρίνει επίσης το γεγονός ότι όλες οι τοπικές αρχές έχουν μέχρι στιγμής συγκεντρωθεί στο ίδιο σύνολο, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.

Αντίθετα, ο Ohlmann δεν βλέπει καμία ανάγκη να αλλάξουν οι κανονισμοί για τις Κυριακές και τις αργίες – επιτρέπονται τέσσερα ανοίγματα ετησίως με την ευκαιρία αγορών, εμπορικών εκθέσεων ή παρόμοιων εκδηλώσεων. “Είναι απολύτως επαρκείς”.

“Το κουτί της Πανδώρας”

Ακόμα και αν σχεδιάζονται μόνο μικρές αλλαγές στις ώρες κλεισίματος των καταστημάτων, ο Ohlmann έχει παρατηρήσει ότι οι πολιτικοί φοβούνται πολύ να ασχοληθούν με τον νόμο: “Διότι αν τον ανοίξουν, αμέσως θα γίνει μια μεγάλη συζήτηση: τι θα γίνει με τις ώρες λειτουργίας κατά τη διάρκεια της εβδομάδας;”.

Ο ίδιος ο Ohlmann θα ήθελε να δει μια χαλάρωση, αλλά παραδέχεται ότι οι απόψεις διίστανται, ακόμη και μεταξύ των εμπόρων λιανικής πώλησης. “Κάποιοι από εμάς στην ένωση λένε επίσης: “Αφήστε τα όλα ως έχουν. Άλλοι θέλουν περισσότερη ελευθερία”. Οι απόψεις στο CSU είναι εξίσου διαφορετικές.

Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CSU, Klaus Holetschek, αναγνωρίζει επίσης το ενδεχόμενο σύγκρουσης: “Υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις. Είμαστε μια μεγάλη κοινοβουλευτική ομάδα και έχουμε επίσης έναν εταίρο συνασπισμού”, λέει.

Ο Holetschek θα προτιμούσε να αποφύγει πιθανές αντιπαραθέσεις και θέτει το ερώτημα “αν χρειαζόμαστε έναν νέο νόμο για το κλείσιμο των καταστημάτων”.

Αυτό θα πρέπει πρώτα να εξεταστεί. Εξάλλου, μιλάμε για σχετικά μικρές αλλαγές. Σε περίπτωση που είναι απαραίτητος ένας νόμος, θα μπορούσαν να υπάρξουν “μεγάλες συζητήσεις” και πιο εκτεταμένες απαιτήσεις, φοβάται ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CSU. “Κάποιοι λένε ότι ανοίγετε κυριολεκτικά το κουτί της Πανδώρας”.

Αξιομνημόνευτη ψηφοφορία στο CSU

Μια αναδρομή στο παρελθόν δείχνει πόσο καυτό είναι το θέμα του κλεισίματος των καταστημάτων: όταν η απελευθέρωση εισήχθη σε πολλά ομόσπονδα κρατίδια το 2006, υπήρχαν υποστηρικτές του μεγαλύτερου ωραρίου λειτουργίας και στο CSU. Επικεφαλής τους ήταν ο υπουργός Οικονομίας Erwin Huber και ο επικεφαλής της Κρατικής Καγκελαρίας Eberhard Sinner.

Το θέμα συζητήθηκε στην κοινοβουλευτική ομάδα του CSU – σε μια αξιομνημόνευτη συνεδρίαση. Ο τότε πρόεδρος του CSU Edmund Stoiber αποχώρησε πρόωρα από τις διαβουλεύσεις λόγω ενός ραντεβού λίγο πριν από την ψηφοφορία. Θα μπορούσε να είχε γείρει την πλάστιγγα.

“Η μυστική γραπτή ψηφοφορία στην κοινοβουλευτική ομάδα για την πρόταση ήταν 51 προς 51 κατά του ανοίγματος του ωραρίου”, θυμάται ο υπουργός Εσωτερικών Joachim Herrmann, ο οποίος ήταν τότε επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CSU. Αυτό σήμαινε ότι μια αλλαγή ήταν εκτός συζήτησης.

Όταν το CSU κυβέρνησε αργότερα σε συνασπισμό με το FDP, ο υπουργός Οικονομίας Μάρτιν Ζέιλ (FDP) προσπάθησε να απελευθερώσει τον νόμο – χωρίς αποτέλεσμα.

Το 2014, ο Hans Reichhart, τότε επικεφαλής του κρατικού κόμματος JU, πρότεινε μια έρευνα στα μέλη του CSU και “προσωπικά” τάχθηκε υπέρ της επιμήκυνσης του ωραρίου λειτουργίας, επικαλούμενος εμπειρίες από άλλες χώρες. Ο εσωκομματικός αντίθετος άνεμος δεν άργησε να έρθει.

Για τον υπουργό Εσωτερικών Herrmann, όπως και για τους Scharf και Holetschek, ένα πράγμα είναι βέβαιο σήμερα: “Γενικές αλλαγές στο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων δεν συζητούνται επί του παρόντος”.

Η Κυριακή ως πιθανό σημείο αντιπαράθεσης

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τη δυναμική που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στη μάχη για έναν νέο νόμο στον μαύρο-πορτοκαλί συνασπισμό. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να υπάρξει συζήτηση για το θέμα του ανοίγματος των μικρών ψηφιακών σούπερ μάρκετ τις Κυριακές.

Το CSU τείνει να τάσσεται υπέρ του να τα κρατάει κλειστά τις Κυριακές. “Είμαι υπέρ του να παραμείνει στην πραγματικότητα η προστασία των Κυριακών και των αργιών”, λέει ο Holetschek.

Είναι αλήθεια ότι πρέπει να δείτε σε ποιο βαθμό χρειάζεστε εργαζόμενους για την επιχείρησή σας τις Κυριακές – και στη συνέχεια να το συζητήσετε ευρέως, μεταξύ άλλων με τα συνδικάτα και τις εκκλησίες.

Κατ’ αρχήν, ωστόσο, οι Κυριακές είναι πολύ σημαντικές για ένα χριστιανικό κόμμα όπως το CSU. “Πρέπει επίσης να υπάρχει μια ημέρα που να έχει ιδιαίτερη αξία”.

Η κοινοβουλευτική ομάδα των Ελεύθερων Ψηφοφόρων, από την άλλη πλευρά, ζητά “άνοιγμα όλο το εικοσιτετράωρο επτά ημέρες την εβδομάδα”, όπως δήλωσε στην BR ο ειδικός τους σε θέματα εργασίας Anton Rittel.