Ο αριθμός των ποδηλατών στη Βαυαρία έχει αυξηθεί κατακόρυφα και μαζί του ο αριθμός των ατυχημάτων. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι γι’ αυτό.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα ποδήλατά τους, ιδίως στις πόλεις. Στο Μόναχο, πλήθη ποδηλατών σχηματίζονται μερικές φορές μπροστά από τα φανάρια.
Οι κλασικές επικίνδυνες καταστάσεις για τους ποδηλάτες: η πόρτα του αυτοκινήτου που ανοίγει ξαφνικά, το φορτηγό που στρίβει χωρίς να κοιτάξει.
Περίπου οι μισοί από τους χρήστες του δρόμου σε ένα μη αντιπροσωπευτικό δείγμα στη γέφυρα Tivoli στο Μόναχο παραπονιούνται για άλλους ποδηλάτες και την ασυνειδησία τους. Για παράδειγμα, όταν όλοι ξεκινούν ταυτόχρονα σε ένα φανάρι.
Ανταγωνισμός για χώρο κυκλοφορίας – όχι μόνο στο Μόναχο
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τα ατυχήματα στα οποία εμπλέκονται ποδηλάτες: συχνά είναι η έλλειψη χώρου ή απόστασης, αλλά και οι παραβάσεις της οδικής κυκλοφορίας, λέει ο Sven Müller από το αστυνομικό τμήμα του Μονάχου.
“Υπάρχουν πολλοί ποδηλάτες με μεγαλύτερες ταχύτητες, πολλοί με φαρδύτερα ποδήλατα – οι ποδηλατόδρομοι στην ιστορικά αναπτυγμένη πόλη έχουν συχνά πλάτος μόνο 1,50 μέτρα, οπότε γίνεται πολύ στενάχωρο σε καταστάσεις αιχμής”.
Το γεγονός ότι τα μηχανοκίνητα ποδήλατα, όπως τα ηλεκτρικά ποδήλατα, είναι όχι μόνο δημοφιλή αλλά και επικίνδυνα, είναι κάτι που η τροχαία της Βαυαρίας παρατηρεί συχνά και στο Μόναχο.
Ο Müller γνωρίζει περιπτώσεις ηλικιωμένων που είχαν ατυχήματα με τα ποδήλατά τους: “Θα έλεγα: αυτό δεν θα συνέβαινε αν είχαν ένα κανονικό ποδήλατο”.
Τότε ίσως να λείπει η τεχνική όταν φρενάρουν σε μια στροφή, όταν το οδόστρωμα είναι δύσκολο, όταν ο δρόμος είναι ολισθηρός ή όταν βρέχει και υπάρχουν φύλλα στο δρόμο. Οι οδηγοί δεν είχαν έρθει αντιμέτωποι με αυτό στο παρελθόν.
Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό οι αγοραστές να εξοικειωθούν με τα οχήματα, να τα οδηγήσουν δοκιμαστικά, να μάθουν την τεχνολογία και να εξασκηθούν.
Η αστυνομία προσφέρει εκπαίδευση στην οδική ασφάλεια και η ADFC παραδίδει μαθήματα και εκπαιδεύει στη Νυρεμβέργη και το Μόναχο.
Η ADFC ζητά ευρύτερους ποδηλατόδρομους
Ενώ οι ποδηλατόδρομοι είναι συχνά πολύ στενοί στην πόλη, συχνά λείπουν εντελώς στην ύπαιθρο. Μόνο οι μισοί από όλους τους ομοσπονδιακούς δρόμους στη Βαυαρία συνοδεύονται από ποδηλατόδρομο.
Αυτό φρενάρει την επιθυμία να ανέβει κανείς στο ποδήλατο, λέει η Bernadete Felsch από την ADFC: “Έτσι, στους επαρχιακούς δρόμους, πολλοί άνθρωποι σκόπιμα δεν κάνουν ποδήλατο επειδή θεωρούν αυτό το προσπέρασμα με υψηλές ταχύτητες και πολύ στενά τόσο επικίνδυνο που δεν κάνουν καθόλου ποδήλατο, αν δεν υπάρχει διαχωρισμένος ποδηλατόδρομος”.
Η κατασκευή νέων ποδηλατοδρόμων απαιτεί χρόνο από τον σχεδιασμό έως την ολοκλήρωση, ενώ συχνά οι διαδικασίες απαλλοτρίωσης είναι επίσης δύσκολες προκειμένου να αποκτηθεί η απαραίτητη γη, εξήγησε στο BR24 ειδικός του βαυαρικού υπουργείου Μεταφορών.
Μεγαλύτερες ελάχιστες αποστάσεις κατά την προσπέραση ποδηλάτων
Από το 2020, ισχύουν νέοι κανονισμοί οδικής κυκλοφορίας που παρέχουν στους ποδηλάτες περισσότερα δικαιώματα. Η αλλαγή πραγματοποιήθηκε το 2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Τόσο η αστυνομία όσο και η ADAC υποψιάζονται ότι αυτός είναι ίσως ένας λόγος για τον οποίο ορισμένα πράγματα δεν είναι ακόμη τόσο γνωστά στους οδηγούς αυτοκινήτων. Για παράδειγμα, πολλοί δεν γνωρίζουν τους νέους κανόνες απόστασης κατά την προσπέραση ποδηλάτων.
Η ελάχιστη απόσταση για την προσπέραση ποδηλάτων είναι 1,50 μέτρο. Έξω από κατοικημένες περιοχές ή στην περίπτωση παιδιών, είναι ακόμη και δύο μέτρα.
Στα μέσα Ιουλίου, το Υπουργείο Εσωτερικών της Βαυαρίας, μαζί με το Υπουργείο Μεταφορών, καθώς και η ADAC και η ADFC, κάλεσαν τους οδηγούς να τηρούν την ελάχιστη απόσταση κατά την προσπέραση.
Η μικρή απόσταση προσπέρασης είναι ενοχλητική, αλλά ελάχιστα η αιτία ατυχημάτων
Στην πραγματικότητα, η μικρή απόσταση είναι περισσότερο ψυχολογικό πρόβλημα παρά αιτία ατυχημάτων, λέει ο Alexander Kreipl της ADAC Südbayern.
Κατά τη γνώμη του Kreipl, οι οδηγοί αυτοκινήτων δεν πρέπει γενικά να προσπερνούν τους ποδηλάτες εάν ο χώρος είναι πολύ στενός. Εάν δεν υπάρχει αντίθετη κυκλοφορία, οι οδηγοί πρέπει να χρησιμοποιούν την αντίθετη λωρίδα ή απλώς να περιμένουν.
Ο εκπρόσωπος της αστυνομίας Müller επιβεβαιώνει ότι είναι λίγα τα ατυχήματα στα οποία η έλλειψη απόστασης είναι η αιτία. Η τεκμηρίωση της κατάστασης αποτελεί τεχνικό πρόβλημα, καθώς είναι σχεδόν αδύνατο να ληφθούν φωτογραφίες ως αποδεικτικά στοιχεία.
Από την άλλη πλευρά, τα ατυχήματα κατά τη στροφή είναι συχνότερα, όπως και οι παραβάσεις του κόκκινου σηματοδότη.
Οι ποδηλάτες εμπλέκονται επίσης σε τροχαίες παραβάσεις. Η αστυνομία αναφέρει ιδιαίτερα τις παραβάσεις του κόκκινου σηματοδότη και επικρίνει τους λεγόμενους ποδηλάτες-φαντάσματα που οδηγούν αντίθετα προς την κατεύθυνση κυκλοφορίας σε μονόδρομους, για παράδειγμα.
Ενώ πολλοί μονόδρομοι στο Μόναχο είναι ανοιχτοί για τους ποδηλάτες, αυτό εξακολουθεί να είναι σπάνιο σε πόλεις στην ύπαιθρο, επιβεβαιώνει η ADAC.
Στατιστικά, η αστυνομία του Μονάχου εκδίδει 1.800 προειδοποιήσεις κυκλοφορίας την ημέρα, σύμφωνα με την έκθεση κυκλοφορίας.
Περιλαμβάνονται σε αυτό: Παραβάσεις στάθμευσης, κόκκινα φανάρια, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Σε ένα αστικό συγκρότημα με εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες του οδικού δικτύου, όπως στην περιοχή του Μονάχου, το 20% είναι ποδηλάτες, σύμφωνα με τις στατιστικές.
“Πολλά συμβαίνουν εκεί”, λέει ο εκπρόσωπος της αστυνομίας. “Αν θέλαμε να τιμωρήσουμε τα πάντα, θα χρειαζόμασταν δύο αστυνομικούς σε κάθε δρόμο, κάτι που δεν είναι ρεαλιστικό”.
Προκειμένου να είναι πιο κοντά στους ποδηλάτες, η αστυνομία του Μονάχου διαθέτει περιπολίες με ποδήλατα – σύντομα η πόλη της Νυρεμβέργης θέλει επίσης να θέσει σε λειτουργία μια τέτοια περιπολία.
Επειδή οι ποδηλάτες είναι πιο ευάλωτοι, ο κυκλοφοριακός σχεδιασμός πρέπει να τους βοηθήσει: Με την κατάλληλη υποδομή, δηλαδή με διαρθρωτικά μέτρα, ή με τη βοήθεια τροποποιημένου ελέγχου των φωτεινών σηματοδοτών.
Αυτή είναι η ιδέα πίσω από μια υποδομή που “συγχωρεί τα λάθη”, όπως θα ήθελε η Bernadette Felsch της ADFC. Αυτό περιλαμβάνει ευρύτερους ποδηλατόδρομους και περισσότερο χώρο για ποδήλατα συνολικά.
“Μια υποδομή που συγχωρεί τα λάθη, επειδή οι οδηγοί αυτοκινήτων και οι ποδηλάτες έρχονται συχνά σε σύγκρουση και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο”, λέει η Felsch.
Με διάφορα μέτρα, ο κίνδυνος σοβαρών ατυχημάτων για τους ποδηλάτες θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά.
Σύμφωνα με την ADFC, θα ήταν επιθυμητό να υπάρχουν φωτεινοί σηματοδότες που δεν θα ανάβουν πράσινο ταυτόχρονα για τα αυτοκίνητα και τους ποδηλάτες που στρίβουν δεξιά, αλλά τουλάχιστον θα έχουν ένα χρονικό περιθώριο για τους ποδηλάτες.
Συνολική αντίληψη και συνεκτίμηση όλων των χρηστών του οδικού δικτύου
Αλλά θα περάσει μάλλον πολύς καιρός μέχρι να υπάρξουν ποδηλατόδρομοι χωρίς θέσεις στάθμευσης ή διαχωριστικά στοιχεία μεταξύ ποδηλατόδρομων και λωρίδων αυτοκινήτων.
Γι’ αυτό η αστυνομία, η λέσχη ποδηλατών και η ADAC συνιστούν: Στην κυκλοφορία, όλοι είναι κοντά ο ένας στον άλλο και πρέπει να προσέχουν ανάλογα.
Ο Alexander Kreipl από την ADAC Südbayern λέει ότι η προώθηση της ποδηλασίας είναι πολιτικός στόχος, ειδικά σε πόλεις όπως το Μόναχο.
Ο Kreipl κάνει λόγο για μια μάχη για την κατανομή του λιγοστού χώρου στην πόλη. Δεν πρέπει να κάνουμε το λάθος που κάναμε τη δεκαετία του 1970, να εστιάζουμε στο αυτοκίνητο και τώρα “να αναπροσανατολίζουμε τα πάντα προς ένα άλλο μέσο μεταφοράς”.
Ένα ισχυρό σύστημα δημόσιων μεταφορών πρέπει να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά μιας μεγάλης πόλης. Και στη συνέχεια θα πρέπει να χρησιμοποιούνται και οι άλλοι τρόποι μεταφοράς, όπου έχουν τα πλεονεκτήματά τους,
Η ADFC απορρίπτει τα υποχρεωτικά κράνη για τους ποδηλάτες
Η ιδέα της υποχρεωτικής χρήσης κράνους για τους ποδηλάτες, η οποία έχει συζητηθεί επανειλημμένα, δεν υφίσταται στη Γερμανία. Οι ασφαλιστές ατυχημάτων είναι πάντα υπέρ αυτού.
Πρόσφατη έρευνα της υπηρεσίας Dekra έδειξε ότι η πλειοψηφία των ποδηλατών είναι υπέρ της υποχρεωτικής χρήσης κράνους.
Η πρόεδρος της βαυαρικής ADFC Felsch, ωστόσο, αμφισβητεί αυτό το αποτέλεσμα: “Συνιστούμε να φοράτε κράνος. Αλλά ως ADFC, είμαστε κατά της υποχρεωτικής χρήσης κράνους”.
Έχουμε δει σε άλλες χώρες ότι εκεί όπου τα κράνη είναι υποχρεωτικά και πρέπει να φοριούνται παντού, λιγότεροι άνθρωποι κάνουν ποδήλατο.
Επειδή ένας τέτοιος κανόνας θα ίσχυε τότε παντού, για παράδειγμα στο πάρκο, όπου ποδηλατείτε αργά και μόνοι σας και χωρίς κυκλοφορία μηχανοκίνητων οχημάτων.
“Τότε οι άνθρωποι δεν ανεβαίνουν πια στα ποδήλατά τους”. Αν, για παράδειγμα, δεν έχουν πρόχειρο ένα κράνος, “γιατί φυσικά δεν θέλουν να ρισκάρουν πρόστιμο. Και τότε προτιμούν να αφήσουν το ποδήλατό τους”.
Η έκθεση ασφάλειας του προεδρείου του Μονάχου για το 2021, η οποία παρουσιάστηκε τον Μάρτιο του 2022, δείχνει ότι περίπου το ήμισυ όλων των ατυχημάτων προκλήθηκαν από ποδηλάτες. Τρεις στους τέσσερις ποδηλάτες που ενεπλάκησαν σε θανατηφόρα ατυχήματα πέρυσι φορούσαν κράνος.
Αυξάνεται το ποσοστό των ποδηλατών που φορούν κράνος
Συνολικά, η αστυνομία, η ADAC και η ADFC υποθέτουν ότι ο αριθμός των ποδηλατών που φορούν κράνος αυξάνεται, αν και δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για να μετρηθεί αυτό ακριβώς.
Ο επικεφαλής της ADFC παραπέμπει σε άλλες χώρες. “Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, δεν είναι τόσο συνηθισμένο να φοράει κανείς κράνος στο ποδήλατο, επειδή έχει καλύτερες υποδομές και επομένως ο κίνδυνος είναι μικρότερος”.
Συνολικά, συγκριτικά λίγα ατυχήματα συμβαίνουν στον τομέα της κυκλοφορίας στο Μόναχο, τουλάχιστον ο αριθμός δεν είναι λόγος πανικού. Η αμοιβαία προσοχή και, για παράδειγμα, η αναζήτηση οπτικής επαφής αποτρέπουν επίσης τα ατυχήματα με ποδήλατα. Ούτε η αστυνομία ούτε η ADFC διαφωνούν με αυτό.
