„Για Ειρήνη και ανθρώπινα δικαιώματα-ενάντια στον εξοπλισμό και στον πόλεμο“

Στις 10 Μαΐου 1933, στις 11 μ.μ. με διαταγή του τότε ναζιστικού κόμματος, έλαβε χώρα στη Βασιλική Πλατεία του Μονάχου (Königsplatz), εκεί όπου βρίσκονται τα Προπύλαια, η Γλυπτοθήκη και το Μουσείο αρχαίων Αγγείων, η καύση βιβλίων, περιοδικών και συγγραμμάτων 300 περίπου επιφανών Γερμανών λογοτεχνών, φιλοσόφων, επιστημόνων λυρικών κ.α., που δεν συμφωνούσαν με τις φασιστικές και ναζιστικές ιδεολογίες. Σημειώνεται ότι η καγγελαρία του Χίτλερ και το κτἰριο της Γκεστάπο ήταν δίπλα από την πλακόστρωτη Βασιλική πλατεία (Königsplatz), στην οποία ο Χίτλερ έκανε και τις επίσημες πομπώδεις παρελάσεις και άλλες προπαγανδιστικές εκδηλώσεις, επίδειξης ισχύος.

Την εκδήλωση καύσης των βιβλίων το 1933 οργάνωσαν ναζιστικές φοιτητικές νεολαίες του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου Μονάχου. Έλαβαν ενεργό μέρος πρυτάνεις και καθηγητές των ανωτάτων σχολών, ενώ 50 χιλιάδες Βαυαρών παρευρίσκοντο στη πλατεία και χειροκροτούσαν την απάνθρωπη πράξη της καύσης των βιβλίων. Παράλληλα τραγουδούσαν και ύμνους όπως λ.χ. το φασιστικό τραγούδι: “Γερμανία, Γερμανία πάνω απ‘ όλα” (Deutschland Deutschland über alles).

Στον κατάλογο των συγγραμμάτων διάσημων Γερμανών ανθρώπων του πνεύματος που παραδόθηκαν στην πυρά ήταν και τα έργα του ποιητή, συγγραφέα και δημοσιογράφου Χάινριχ Χάινε, ο οποίος είχε διατυπώσει το 1820 και την περίφημη φράση ότι „εκεί όπου καίγονται βιβλία, καίγονται τελικά και άνθρωποι“.

Το έτος 1987 αντικατεστάθηκαν οι πλάκες της Βασιλικής Πλατείας (Königsplatz), που είχαν τοποθετηθεί για τις πομπώδεις παρελάσεις του Χίτλερ, με πράσινο τάπητα. Κατά περίεργο τρόπο οι αρχές του Μονάχου προσπάθησαν και με τη πράξη αυτή να αποτρέψουν την ενθύμηση της ναζιστικής θηριωδίας του 1933.

Το 1995 ο γνωστός καλλιτέχνης του Μονάχου Βόλφραμ Κάστνερ (Wolfram Kastner), προέβη σε μιά Πράξη Μνήμης της καύσης των βιβλίων με τη καύση ενός μικρού τμήματος του πρασίνου της πλατείας, εκεί όπου οι ναζιστές έκαψαν τα βιβλία. Το επιχείρημα που χρησιμοποίησε για να λάβει τη σχετική άδεια των βαυαρικών Αρχών ήταν το ότι δεν πρέπει να σκεπάζει το χορτάρι την ναζιστική βάρβαρη καύση των βιβλίων.

Από τότε και κάθε χρόνο προβαίνει στις 10 Μαΐου στη καύση ενός μικρού τμήματος του πρασίνου της πλατείας, ενώ παράλληλα προσωπικότητες της κοινωνίας του Μονάχου, πολιτικοί, εκπρόσωποι εκκλησιών, επιστήμονες, σπουδαστές και μαθητές σχολείων διαβάζουν εκεί αποσπάσματα από τα συγγράμματα που εκάησαν στην πυρά του Μαΐου 1933.

Εφέτος η Πράξη Μνήμης είχε τον τίτλο: „Το Μόναχο διαβάζει από καμμένα βιβλία“ και τον υπότιτλο: „Για Ειρήνη και ανθρώπινα δικαιώματα-ενάντια στον εξοπλισμό και τον πόλεμο“.

Συνδιοργανωτές της Πράξης Μνήμης είναι πάνω από 20 οργανισμοί και θεσμοί της βαυαρικής κοινωνίας.

Στη Πράξη Μνήμης παρέστη κατά τα περασμένα έτη και ο Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Απόστολος Μαλαμούσης, Αρχιερατικός Επιτετραμμένος για τις δημόσιες σχέσεις με τη Βαυαρική Πολιτεία. Είχε προ ετών την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον καλλιτέχνη κ. Βόλφραμ Κάστνερ και να συνομιλήσει μαζὐ του.

Ο κ. Κάστνερ μίλησε στον π. Απόστολο και στα ελληνικά και του εκμνηστηρεύθηκε, ότι στην περίοδο της απριλιανής διακτατορίας 1967, πήγε στην Κρήτη και είχε επαφές με κρητικούς αντιχουντικούς και με άλλους που έλαβαν μέρος στην απαγωγή του γερμανού υποστρατήγου Χάινριχ Κράιπε (1944).

Στη φετινή εκδήλωση ο Πρωτοπρεσβύτερος Απόστολος Μαλαμούσης, παρέστη και τοποθέτησε στο γρασίδι της πλατείας (Königsplatz) πινακίδες με ονόματα των συγγραφέων, λογοτεχνών και ποιητών που προσπάθησαν ο Χίτλερ και οι ναζιστές να αφανίσουν από τη Γερμανία, καίγοντας το 1933 τα βιβλία τους.

Στις φωτογραφίες με την τοποθέτηση των πινακίδων (Königsplatz 1 και 3) διακρίνεται στο βάθος ένα άπ’ το κτίριο. Είναι το Βαυαρικό Μουσείο της ιστορίας του Ναζισμού που κτίστηκε προ πενταετίας. Στη τοποθεσία αυτή ήταν, στη ναζιστική περίοδο, το κεντρικό κτίριο της Γκεστάπο, που κατεδαφίστηκε μετά τον Πόλεμο και στη θέση του κτίστηκε το σημερινό Μουσείο της ιστορίας του ναζισμού.

Στη φωτογραφία Μ-5 διακρίνονται στο βάθος τα Προπύλαια του Μονάχου, στα οποία εξιστορείται με μεγάλες ανάγλυφες παραστάσεις η Ελληνική Επανάσταση 1821 και αναγράφονται (στα ελληνικά) ονόματα ηρώων και αγωνιστών, Ελλήνων και Φιλελλήνων, της Ελληνικής Επανάστασης.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ